የቱርኳ ኢስታንቡል የከፋ ርዕደ መሬት ይመጣል በሚል ስጋት ተውጣለች

የኢስታንቡል ማዘጋጃ ቤት የቤቶች ኤጀንሲ 490,000 ዋጋ ቤቶችን ለማፍረስ እና እንደገና ለመገንባት ማመልከቻዎችን ተቀብያለሁ ብሏል

በቱርክ ዘመናዊ ታሪክ ውስጥ እጅግ አስከፊው ርዕደ መሬት መከሰቱን ተከትሎ  ኢስታንቡል የከፋ ይመጣል በሚል ስጋት ተውጣለች።

በስጋቱ ሳቢያ በመቶ ሺዎች የሚቆጠሩ የከማዋ ነዋሪዎች ደህንነታቸው የተጠበቀ ቤቶችን ለማግኘት እየተሯሯጡ ነው።

በቱርክ ትልቋ ከተማ ውስጥ ከሚገኙት 16.5 ሚሊዮን ያህል ሰዎች በአደገኛ ቤቶች ውስጥ ይኖራሉ ሲል ይፋዊ የመንግስት መረጃ ያሳያል።

በየካቲት ርዕደ መሬት በአስር ሺዎች የሚቆጠሩ ህንጻዎች ፈርሰዋል፣ ይህም በቱርክ ውስጥ ያለው የግንባታ ደረጃዎች በአጠቃላይ ለአደጋው አስተዋፅዖ እንዳደረጉ እና በኢስታንቡል ውስጥ ስላረጁ ሕንፃዎች ጤናማነት ስጋት እንዲፈጠር ምክንያት ሆኗል።

ከመሬት መንቀጥቀጡ በኋላ፣ 500,000 የሚጠጉ ሰዎች የሚኖሩባቸውን ኢስታንቡል ውስጥ ያሉ ቤቶችን ለማፍረስ እና መልሶ ለመገንባት የሚደረጉ ማመልከቻዎች ቁጥር በሦስት እጥፍ አድጓል።

መሻማቱ ቀድሞውንም ሰማይ ጠቀስ የነበረውን የኪራይ ቤቶች ዋጋን አባብሷል።

"ኢስታንቡል ውስጥ ያለውን አደጋ አውቄ ነበር ነገር ግን እንዲህ ያለ ትልቅ የመሬት መንቀጥቀጥ ሲከሰት የበለጠ እውን ሆኖ ተሰማኝ እና ጭንቀት ውስጥ መግባት ጀመርኩ" ይላል የ25 አመቱ ሴቭጊ ዴሚሬይ አጎቱ እና ጓደኞቹ የተገደሉት በደቡባዊ ከተማ ነውጥ አንታክያ።

ከ1999 የመሬት መንቀጥቀጥ በኋላ ተመሳሳይ ፍርሃቶች ተሰራጭተዋል ነገር ግን በጊዜ ሂደት ጋብ ብለው ነበር

ባለፉት ሁለት ወራት ውስጥ ምን ያህል ሰዎች ኢስታንቡልን ለቀው እንደወጡ ግልፅ አይደለም። የቤት ውስጥ አንቀሳቃሾች ማህበር ኃላፊ የሆኑት አሊ አይልማዝድር እንዳሉት ከየካቲት 3-5 ርዕደ መሬት በፊት ከ15-20 ሰዎች አሁን በየቀኑ ቦታ ለመቀየር ኩባንያዎችን እየጠሩ ነው።

በአስተማማኝ መኖሪያ ቤት ችግር መጨነቅ የፕሬዚዳንት ጣይብ ኤርዶጋን በስልጣን ላይ በቆዩባቸው ሁለት አስርት ዓመታት ውስጥ እንደ ትልቅ የፖለቲካ ፈተና  የሚወሰድጨዠ ነው።

በ2019 የሴይስሞሎጂስቶች ሪፖርት እንደሚያሳየው፣ በየካቲት ወር ከነበረው ጋር ተመሳሳይ የሆነ 7.5 የመሬት መንቀጥቀጥ በኢስታንቡል ከሚገኙት 1.17 ሚሊዮን ህንፃዎች 17 በመቶውን በመጠኑ ይጎዳል፣ ይህም አውሮፓ እና እስያ የሚከፋፈለውን የቦስፎረስ ባህርን ያቋርጣል።

ይሁን እንጂ የሴይስሞሎጂስቶች በየካቲት ወር የተከሰተው አደጋ የኢስታንቡል የመሬት መንቀጥቀጥ የመከሰቱን አጋጣሚ እንዳልለወጠው ገልጸው ሁለቱ አካባቢዎች በተለያዩ  አደጋ መስመሮች ላይ ይገኛል።

በኢስታንቡል ውስጥ የሚከሰት ማንኛውም አደጋ የቱርክን ኢኮኖሚ ያደናቅፋል ምክንያቱም ሰፊው የማርማራ ክልል ከብሔራዊ የሀገር ውስጥ ምርት ውስጥ 41 በመቶውን ይይዛል።

የዶክትሬት ተማሪ የሆነችው ኒሌይ ለመልቀቅ ፈልጋለች ነገር ግን ባለቤቷ በፋይናንስ ውስጥ የሚሠራው ሥራ በከተማው ውስጥ እንዲኖር ስለሚያስገድደው፣ ደህንነታቸው የተጠበቁ ወረዳዎች ከዋጋ ክልላቸው ውጭ ስለሆኑ እንደተቀረቀረ ይሰማታል።

"ከመሬት መንቀጥቀጡ በኋላ በተከሰተው የዋጋ ንረት ምክንያት ወደ ጠንካራ መሬት ወደ ተባሉ ቦታዎች መሄድ አይቻልም" በማለት በማርማራ ባህር አቅራቢያ በሚገኘው አቪሲላር ከፍተኛ ስጋት ያለው አውራጃ ውስጥ የሚኖረው ኒላይ ተናግሯል።

የቱርክ የኪራይ ዋጋ ከአንድ አመት በፊት በየካቲት ወር 190 በመቶ ጨምሯል ፣ ኢስታንቡል በ138 በመቶ አከራይቷል ፣ እንደ ባህርሴሺር ዩኒቨርስቲ ኢኮኖሚ እና ማህበራዊ ምርምር ማእከል (ቤታም) በየካቲት ወር ከሸማቾች የዋጋ ግሽበት ጋር ሲነፃፀር በከፍተኛ ሁኔታ ጨምሯል።

መንቀሳቀስ ያልቻሉት ብዙዎቹ የሕንፃቸውን ደኅንነት ለማወቅ የዳሰሳ ጥናቶችን በመጠየቅ የአእምሮ ሰላም ፈልገዋል፣ በ2000 የሕንፃ ሕጉ ጥብቅ ከመደረጉ በፊት 70 በመቶ የሚሆኑት ሕንፃዎች ተገንብተዋል።

በከተማዋ 1.5 ሚሊዮን የሚሆኑ ቤቶች ለአደጋ ተጋልጠዋል ሲሉ የከተማ ፕላን ሚኒስትር ሙራት ኩሩም በዚህ ሳምንት ተናግረዋል። እንደ ኦፊሴላዊ መረጃ በእያንዳንዱ ቤተሰብ ውስጥ በአማካይ ከሶስት ሰዎች በላይ ይኖራሉ፤ይህም ማለት በእነዚህ ንብረቶች ውስጥ እስከ 5 ሚሊዮን ይደርሳል.

የኢስታንቡል ማዘጋጃ ቤት የቤቶች ኤጀንሲ 490,000 ዋጋ ቤቶችን ለማፍረስ እና እንደገና ለመገንባት ማመልከቻዎችን ተቀብያለሁ ብሏል።